WINNICA GRONO
Stańkowa 6
33-314 Stańkowa
WINNICA ZOSTAŁA WŁĄCZONA DO MAŁOPOLSKIEGO SZLAKU WINNEGO W 2021 R.
Jeden z ciekawszych i bardziej obiecujących pod względem możliwości rozwoju „mikrorejonów” winiarskich, jakie obecnie zarysowują się w Małopolsce stanowią winnice zgrupowane wokół Jeziora Rożnowskiego. Pierwsze szlaki dla winiarstwa w tej okolicy przecierały już kilkanaście lat temu winnice Nowizny i Zawadka, w roku 2014 założona została największa, jak dotąd, nad Dunajcem Winnica Gródek, a parę lat później dwie kolejne: Winnica Grono i Winnica Na Dziole. Przy czym wymienione tu zostały jedynie zarejestrowane komercyjne winnice, mogące już oficjalnie sprzedawać swoje wina, a obok powstają już kolejne projekty winiarskie, które pewnie wkrótce do nich dołączą.
Uprawie winorośli w rejonie Jeziora Rożnowskiego sprzyja stosunkowo łagodny lokalny klimat, korzystne ukształtowanie terenu, a także długie tradycje sadownicze. Okazuje się bowiem, że doświadczenia w uprawie innych owoców mogą być bardzo przydatne choćby w wyborze odpowiednich, niezagrożonych przymrozkami lokalizacji pod winnice. Nie bez znaczenia dla tutejszych winiarzy jest także dość dobrze rozwinięty ruch turystyczny wokół jeziora, co daje możliwość sprzedania większych ilości wina bezpośrednio na miejscu, w winnicy.
Jednym z najmłodszych takich profesjonalnych projektów winiarskich w tym rejonie jest niewielka rodzinna Winnica Grono w miejscowości Stańkowa w gminie Łososina Dolna, założona w 2017 roku. Założyciel winnicy Stanisław Wąsik z pewnym wyprzedzeniem zaplanował to przedsięwzięcie, gdyż już w roku 2014 ukończył całoroczny kurs praktycznego winiarstwa w Podkarpackiej Akademii Wina w Jaśle. Cały projekt był więc dobrze przemyślany i starannie przygotowany. Winnica powstała w miejscu rodzinnego gospodarstwa i starych śliwkowych sadów, które Staszek dziedziczył po rodzicach i dziadkach. Po długich pracach związanych z wyrównaniem terenu i przygotowaniem gleby wiosną 2017 roku na powierzchni jednego hektara posadzono 3600 krzewów winorośli.
Winnica jest położona niezwykle malowniczo na stokach Pasma Łososińskiego, niemal u podnóża góry Jaworz (918 m n.p.m.), wśród starych sadów i zadrzewień, z dala od nowej zabudowy, przy mało uczęszczanej bocznej drodze. Na terenie gospodarstwa, tuż nieopodal winnicy, znajduje się stary dom, który posłużył jako scenografia do kilku scen filmu Pod Mocnym Aniołem w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego. Sama plantacja znajduje się na stromym południowym zboczu, którego nachylenie miejscami dochodzi do 35 procent, na wysokości około 380-420 metrów n.p.m. Poniżej dolnej krawędzi winnicy teren opada jeszcze około 25 metrów w dół do doliny niewielkiego Potoku Stańkowskiego, dopływu Łososiny. Gleba w winnicy jest kamienisto-gliniasta, z pojawiającym się na powierzchni rumoszem piaskowca.
W winnicy uprawia się wyłącznie mieszańcowe odmiany winorośli o podwyższonej odporności na choroby i niskie temperatury, co pozwala znacznie zredukować ilość oprysków i innych zabiegów ochronnych. Jest to zgodne z najnowszymi światowymi trendami w uprawie winorośli, dążącymi do większej ekologizacji winnic. Większość stanowią odmiany na wina białe, jak Johanniter, Solaris i najważniejsza wśród nich Seyval blanc (ok. 1000 krzewów), a także kilkadziesiąt krzewów rdzennej Jutrzenki, która służy jako dodatek do kupażu. Znacznie mniej uprawia się odmian na wina czerwone: Regenta i Rondo.
Pierwsze, bardzo niewielkie ilości wina uzyskano tytułem próby z bardzo młodych krzewów już w roku 2018. Wina te pokazane na paru publicznych degustacjach i spotkały się one z bardzo przychylnym przyjęciem konsumentów. W następnym 2019 roczniku winnica oficjalnie zarejestrowała już komercyjną produkcję, jednak uzyskane wówczas ilości wina były tak niewielkie, że znów posłużyło ono głównie do promocji. Z dobrym zresztą skutkiem, gdyż wina te zdobyły dla winnicy pierwsze medale na konkursach: srebro w konkursie Tuchovinifest 2020 oraz brąz na konkursie Enoexpo 2020. Rocznik 2020 okazał się znacznie bardziej obfity i wina z Winnicy Grono trafiły już do komercyjnej sprzedaży. Wina z tego rocznika również mogą się pochwalić paroma medalami: złoto na konkursie Carpatia Vitis 2021 oraz srebro i brąz na konkursie Enoexpo 2021.
Winnica jest niewielkim przedsięwzięciem, w którym wszystkie prace w winnicy i przy produkcji wina są wykonywane przez właściciela i jego rodzinę. Winnica jest uprawiana ekologicznie, bez stosowania syntetycznych środków ochrony roślin, a wina wyrabiane są w sposób możliwie naturalny, bez żadnych dodatków chemicznych poza niezbędnymi dawkami dwutlenku siarki. Na razie nie ma planów powiększenia winnicy, lecz właściciel nie wyklucza tego w następnych latach, gdyż w gospodarstwie jest jeszcze miejsce na posadzenie kolejnych dwóch hektarów.
W sezonie gospodarze zapraszają do odwiedzenia winnicy po wcześniejszym uzgodnieniu terminu.