WINNICA NOVI – MIEJSCE PRZYJAZNE ROWERZYSTOM

WINNICA ZOSTAŁA WŁĄCZONA DO MAŁOPOLSKIEGO SZLAKU WINNEGO W 2021 R. 

W położonych około 10 kilometrów na północ od Krakowa Cianowicach koło Skały znajdują się aż trzy winnice, z których największą jest założona w roku 2018 trzyhektarowa Winnica Novi – Pałac Cianowice. Winnica położona jest w bezpośrednim sąsiedztwie odnowionego niedawno zabytkowego założenia dworsko-parkowego i jest z nim integralnie związana.

Okazały neogotycki dwór w Cianowicach, zwany potocznie pałacem, z charakterystyczną, widoczną z daleka narożną wieżą wzniósł w latach 1882-90 ówczesny właściciel tutejszych dóbr Bronisław Dobiecki (1839-1890). Projektantem tej budowli był bardzo wzięty wówczas krakowski architekt Teodor Talowski. Po śmierci Bronisława Dobieckiego majątek z pałacem odziedziczył jego nieletni wówczas syn Artur (1884-1948), późniejszy prawnik, dziennikarz i polityk z okresu II RP.

W roku 1945 rodzina Dobieckich opuściła Cianowice i przeniosła się do Paryża, a upaństwowiony majątek został rozparcelowany. Po wojnie w pałacu mieściła się szkoła, potem ośrodek zdrowia, a następnie zasadnicza szkoła rolnicza, która gospodarowała na 14 hektarach podworskich gruntów. Około roku 1980 ową resztówkę przekazano miejscowej rolniczej spółdzielni produkcyjnej, a zaniedbany i częściowo opuszczony budynek pałacu zaczął stopniowo popadać w ruinę.

W 2006 roku mieszkający w Kanadzie syn ostatniego właściciela, Eustachy Dobiecki, zdołał odzyskać zrujnowany pałac i otaczający go park, po czym odsprzedał go deweloperom. Ostatecznie te niewielkie resztki dawnego majątku odkupiła w 2012 roku pani Katarzyna Adamowicz, która po 20 latach prowadzenia własnej sporej firmy farmaceutycznej postanowiła odrestaurować zabytkową siedzibę i osiąść tu na emeryturze. W roku 2014 gruntownie odremontowany pałac nadawał się już do zamieszkania, jednak nowa właścicielka niedługo cieszyła się odnowioną zabytkową siedzibą, gdyż zmarła w następnym roku. Dziś w pałacu gospodarzy syn pani Katarzyny, Marcin Adamowicz oraz jego żona Ewa.

W roku 2017 państwu Adamowiczom udało się odkupić od spółdzielni produkcyjnej 14 hektarów ornej ziemi wraz z zabudowaniami gospodarczymi, które niegdyś stanowiły ośrodek przypałacowego gospodarstwa. Część tego gruntu postanowili przeznaczyć pod winnicę. Inspiracji nie musieli daleko szukać, gdyż zaledwie kilkaset kroków od cianowickiego pałacu znajduje się założona w 2008 roku Winnica Amonit, dość znana i zaliczana obecnie do najlepszych producentów wina w okolicach Krakowa. To właśnie założyciel tej winnicy i jeden z najbardziej doświadczonych jurajskich winiarzy Marcin Niemiec pomagał Adamowiczom stawiać pierwsze kroki w ich winiarskiej przygodzie.

Niemal od razu po zakupie wspomnianych gruntów przystąpiono do wytyczenia lokalizacji przyszłej winnicy i przygotowania gleby pod nasadzenia winorośli. Wiosną 2018 roku obsadzono już pierwsze półtora hektara. Jesienią następnego roku udało się już zebrać nieco winogron z paru odmian i zrobić z nich na próbę niewielkie partie wina. W tym samym czasie przystąpiono także do adaptacji starych budynków gospodarczych na pomieszczenia do produkcji i leżakowania wina.

W roczniku 2020 właściciele dopełnili już wszelkich formalności związanych z rejestracją winnicy oraz komercyjnym wyrobem wina i produkcja ruszyła pełną parą. Pomimo pogody „w kratkę”, z powodu której winogrona z ostatnich rzędów można było zebrać dopiero 9 listopada, a także obowiązujących wtedy pandemicznych ograniczeń, udało się uzyskać całkiem przyzwoitą, jak na młode krzewy, ilość winogron i zrobić z nich parę tysięcy litrów wina. Wina te – trzy białe o różnych stopniach wytrawności i słodyczy oraz jedno różowe – miały swój oficjalny rynkowy debiut w czerwcu następnego roku i spotkały się z bardzo przychylnym przyjęciem publiczności. Parę miesięcy później dwa z nich zostały także docenione przez specjalistów z branży na ważnym konkursie winiarskim Enoexpo w Krakowie i nagrodzone medalami.

W maju 2021 roku winnica została powiększona o kolejne półtora hektara. Z powodu deszczowej końcówki lata i związanej z tym silnej infekcji mączniaka ten rocznik także nie należał do łatwych. Dojrzewanie winogron znów bardzo się opóźniło i ostatnią odmianę, Johannitera, zebrano dopiero 15 listopada. Niemniej zbiory były obfitsze niż w poprzednim roku, a jakość win – w tym pierwszych w historii winnicy czerwonych – zapowiada się dobrze.

Winnica wraz zapleczem produkcyjnym przylega bezpośrednio od zachodu do pałacowego parku. Samo miejsce uprawy winorośli stanowi rodzaj niewielkiego płaskowyżu o lekkim nachyleniu południowym i południowo-wschodnim, wyniesionego z trzech stron co najmniej kilkanaście metrów ponad okoliczny teren. Lokalizacja ta daje dobre zabezpieczenie przed przymrozkami, co pokazały dwa ostanie trudne roczniki, kiedy winogrona mogły tu dojrzewać aż do listopada, a dobra przewiewność chroni winorośle przed nadmiernym rozwojem chorób grzybowych. Tutejsza gleba to typowa jurajska rędzina z płytko zalegającymi kamieniami i rumoszem wapiennym.

Większość nasadzeń winnicy stanowią odmiany do produkcji win białych, które najlepiej udają się w okolicy, jak Solaris, aromatyczny Muscaris, Seyval Blanc, Johanniter i Souvignier Gris. Mniejszą część obsadzono ciemnymi szczepami Regent, Cabernet Cortis i Léon Millot, przy czym właściciele postanowili tylko w najlepszych rocznikach robić z nich wina czerwone, a w pozostałych wina różowe. Są to wyłącznie dobrze sprawdzone u nas odmiany mieszańcowe o podwyższonej odporności na choroby grzybowe, co pozwala znacznie zredukować ilość stosowanych na winnicy oprysków.

Cała produkcja wina mieści się w położonych tuż przy winnicy specjalnie do tego celu zaadaptowanych budynkach gospodarczych: zabytkowym spichlerzu oraz pozostałych po dawnej szkole rolniczej całkowicie przebudowanych i podpiwniczonych garażach. Winiarnia jest bardzo dobrze wyposażona w nowoczesny sprzęt do produkcji a także do sterylnego butelkowania, co pozwala utrzymać bardzo świeży i owocowy styl tutejszych win. W budynkach tych mieści się także sklep z winem, pomieszczenie degustacyjne, a także kilka miejsc noclegowych.

Dla zwiedzających jest także otwarta zabytkowa piwnica w pałacu, gdzie znajduje się wystawa prezentująca historię tej rezydencji, aż do ostatniej renowacji oraz dzieje związanych z nią rodzin.